etnomuzykolog, etnograf
Studiował w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1972-1977. Od 1975 roku specjalizuje się w etnomuzykologii. Tematyka jego pracy magisterskiej obejmowała wąsko-zakresowe wątki muzyczne południowo-wschodniego pogranicza Polski. W 1983 roku otrzymał tytuł doktora na podstawie pracy Świadomość muzyczna wykonawców ludowych w Polsce. Pojęcia formy, funkcji i wartości. W latach 1977-1983 był asystentem w Instytucie Muzykologii, a od 1983 roku – w Instytucie Sztuki PAN (Zakład Historii Muzyki, Pracownia Folkloru). Opiekuje się zbiorami Archiwum Fonograficznego im. M. Sobieskiego (nagrania pieśni ludowych i melodii instrumentalnych) i uzupełnia zbiory Instytutu Sztuki własnymi nagraniami i filmami terenowymi – do tej pory jest to kolekcja ok. 20 000 nagrań pieśni i melodii instrumentalnych, rejestracje tańców, gry instrumentalistów, widowisk ludowych i teatrów wiejskich ze wszystkich regionów Polski i krajów ościennych.
W 2000 roku uzyskał stopień dr. hab. na podstawie pracy Tradycje muzyczne a ich przemiany. Między kulturą ludową, popularną i elitarną Polski międzywojennej. W 2002 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego na Wydziale Historycznym UW. Od 2003 roku pełni funkcję kierownika Zakładu Etnomuzykologii Instytutu Muzykologii UW. Jest członkiem International Council for Traditional Music (UNESCO), Society for Music Education, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego. Uczestniczył w kilkudziesięciu konferencjach międzynarodowych poświęconych m.in. etnicznym, ludowym i plemiennym kulturom muzycznym, a także instrumentom muzycznym oraz źródłom do historii muzyki. Prowadził wykłady z dziedziny kultur muzycznych i muzyki ludowej polskiej i narodów europejskich oraz teorii wychowania muzycznego na Uniwersytecie Warszawskim, w warszawskiej Akademii Muzycznej i na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jest również wykładowcą zajęć z folkloru muzycznego na kursach dla nauczycieli w szkolnictwie powszechnym i muzycznym. Jego zainteresowania badawcze obejmują przede wszystkim problematykę muzyki tradycyjnej w świetle migracji i przesiedleń, tradycje etniczne w twórczości kompozytorów europejskich pierwszej połowy XX wieku, teatr wiejski jako zjawisko społeczne i artystyczne oraz mazurki Chopina jako zagadnienie etnomuzykologiczne.
W marcu 2015 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego – profesora nauk humanistycznych.
Publikacje:
Muzyka ludowa we współczesnym społeczeństwie, red. M. Stokowska, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1987
Ludowa praktyka muzyczna w komentarzach i opiniach wykonawców w Polsce, Wyd. Instytutu Sztuki PAN, Warszawa 1993
Tradycje muzyczne a ich przemiany. Między kulturą ludową, popularną i elitarną Polski międzywojennej, Wyd. Instytutu Sztuki PAN, Warszawa 1998
Muzyka Adwentu. Mazowiecko-podlaska tradycja gry na ligawce, Towarzystwo Naukowe Warszawskie, UW, IS PAN, Warszawa 2003
Cymbaliści w kulturze polskiej, Instytut Muzykologii UW, Warszawa 2013
Redakcje:
Instrumenty muzyczne w polskiej kulturze ludowej red. L. Bielawski, P. Dahlig, A. Kopoczek, Ludowy Instytut Muzyczny, Warszawa-Łódź 1990
A. Czekanowska Pathways of Ethnomusicology red. L. Bielawski, P. Dahlig, S. Żerańska-Kominek, Instytut Muzykologii UW, Warszawa 1999
Artykuły i rozprawy:
Kryteria wyboru repertuaru muzycznego w wychowaniu muzycznym w USA, w: „Informator Międzynarodowego Stowarzyszenia Wychowania Muzycznego” (International Society for Music Education, ISME), red. M. Stokowska, Polska Sekcja ISME, Warszawa 1979
Liedmanuskripte von polnischen Volkssängerinnen und Sängern, w: Musikethnologische Sammelbände, band 5, Historische Volksmusikforschung, red. A. Mauerhofer, Akademische Druck- u. Verlagsanstalt, Graz-Austria 1981
Ludowa praktyka muzyczna a wychowanie muzyczne w szkole, w: Wychowanie Muzyczne w Szkole, red. E. Hoffman-Lipska, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, rok XXV 1981 nr 2
Tradycyjne uczenie się i nauczanie gry na instrumentach w środowisku wiejskim w Polsce, w: „Kwartalnik Polskiej Sekcji ISME”, red. Z. Peret-Ziemlańska, Polska Sekcja ISME, Warszawa 1983 nr 3
Drums and Drumming in Folk Music in Poland, w: „Percussive Notes”, Research Edition, Publication of the Percussive Arts Society, red. S. Smith, Urbana, Illinois, vol. 22, 1984 No. 3
Źródła do dziejów ligawki mazowiecko-podlaskiej, „Muzyka” 1985 nr 2 (117)
Die Hirtentrompete Ligawka und das Adventsblasen in Polen, w: „Rheinisch- westfälische Zeitschrift für Volkskunde”, red. M. Bringemeier, G. Wiegelmann, H. L. Cox, M. Zender, W. Kleinschmidt, G. Schmitz, Bonn-Münster, 30/31 Jahrgang (1985/86), Heft 1-4
Ligawka mazowiecko-podlaska w świetle źródeł współczesnych, „Muzyka” 1987 nr 4 (127)
Uwagi o znaczeniu zbiorów muzycznych Oskara Kolberga dla etnomuzykologii, w: „Biuletyn Radomskiego Towarzystwa Naukowego”, red. W. Lotko, K. Janczewska-Sołomko, t. XXIV „W setną rocznicę śmierci Oskara Kolberga 1890-1990. Studia i Materiały”, Zeszyt 1-4, Radomskie Towarzystwo Naukowe 1987
Instrumenty muzyczne w monografiach regionalnych Oskara Kolberga, „Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego”, red. W. Lotko, K. Janczewska-Sołomko, t. XXIV „W setną rocznicę śmierci Oskara Kolberga 1890-1990. Studia i Materiały”, Zeszyt 1-4, Radomskie Towarzystwo Naukowe 1987
Instrumentarium muzyczne w dziełach etnograficznych Oskara Kolberga, „Muzyka” 1988 nr 3
O dokumentacji kultury tanecznej, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego” 1989 nr 1, red. G. Dąbrowska, Warszawski Ośrodek Kultury
Cymbaliści w Polsce południowo-zachodniej, w: Instrumenty muzyczne w polskiej kulturze ludowej, red. L. Bielawski, P. Dahlig, A. Kopoczek, Ludowy Instytut Muzyczny, Warszawa-Łódź 1990
Music Tradition in Individual Interpretation. A Case Study of Resettled Dulcimer Players in Poland, w: VII European Seminar in Ethnomusicology, red. M.P. Baumann, Berlin 1990
Instrumentale Ensembles in Westpolen, w: „Studia instrumentorum musicae popularis”, red. E. Stockmann, K. Malm, Stockholm, Musikmuseet 1992, vol. X
Oskar Kolberg w międzywojennej polskiej etnografii muzycznej, w: „Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego”, red. G. Kabza, Radomskie Towarzystwo Naukowe 1992, t. XXIX, z. 1-4
Julian Pulikowski i Akcja Zbierania Folkloru Muzycznego w latach 1935-39, „Muzyka” 1993 nr 3-4
Das Hackbrett und Hackbrettspieler im Südosten Polens, w: Conferentia investigatorum musicae popularis Russiae Rubrae regionumque finitimarum 4, t. IV, red. B. Łukaniuk, Wyższij Muzicznij Institut im. M. Łysenka, Lwów 1993
Do historii kultury muzycznej (Kresy Wschodnie II Rzeczypospolitej), „Twórczość ludowa” 1993 nr 3-4, red. J. Styk, J.Adamowski, A. Gauda, ZG Stowarzyszenia Twórców Ludowych, Lublin
Festiwal w Kazimierzu jako ćwiczenia z etnomuzykologii, „Biuletyn XXVIII Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych, Kazimierz Dolny nad Wisłą, 24-26 czerwca”, red. J. Biegalska, A. Kistelska, H. Weremczuk, P. Buraczyński, W. Kaczkowski, Oficyna Graficzna Wojewódzkiego Domu Kultury w Lublinie, Lublin 1994
Andrzej Bieńkowski jako etnograf muzyczny, w: Andrzej Bieńkowski. Świat obok nas. Obrazy i fotografie, Wydawnictwo wystawy w Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze 1995
Tradycje muzyczne repatriantów polskich z Bośni. Instrumenty i kapele, w: Oskar Kolberg. Prekursor antropologii kultury, red. L. Bielawski, K. Dadak-Kozicka, Instytut Sztuki PAN, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Warszawa 1995
Drumming in Present Music Ensembles in Poland, w: Studia instrumentorum musicae popularis 11, vol. XI, red. E. Stockmann, A. Michel, B. Kjellström, Stockholm 1995
Do badań nad funkcjonowaniem muzycznych tradycji przesiedleńców. Przykład repatriantów z Bośni, w: Dziedzictwo europejskie a polska kultura muzyczna w dobie przemian. Studia pod red. Anny Czekanowskiej, Musica Iagellonica, Kraków 1995
Promocja etnicznych tradycji muzycznych w Polsce, w: Dziedzictwo europejskie a polska kultura muzyczna w dobie przemian. Studia pod red. Anny Czekanowskiej, Musica Iagellonica, Kraków 1995
Tadeusz Czwordon — muzyk, kolekcjoner, popularyzator i budowniczy instrumentów muzycznych w Wielkopolsce, „Wielkopolskie Zeszyty Folkloru” 1995 nr 2, red. Z. Płatkiewicz, J. Jaskulski, Z. Kozłowiecka, B. Linette, J. Staszyńska, Wojewódzka Biblioteka Publiczna, Poznań
Próba analizy wybranych melodii wąskiego zakresu w Polsce, w: Conferentia investigatorum musicae popularis Russiae Rubrae regionumque finitimarum. t. VII i VIII, red. B. Łukaniuk, Wyższij Muzicznij Institut im. M. Łysenka, Lwów 1996-97
Pierwszy zapis fonograficzny folkloru polskiego (1904), „Muzyka” 1997 nr 2
Taniec ludowy i narodowy jako idea społeczna, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego” 1997 nr 8
Obrzędowe pieczywo korowaj jako impuls tańca, w: Taniec i rytuał, red. L. Bielawski, G. Dąbrowska, J. Gmurek, Polskie Towarzystwo Etnochoreologiczne, Warszawa 1997
Z badań nad relacjami i związkami polsko-ukraińskimi w muzyce ludowej i kulturze muzycznej, „Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze” t. 6-7, red. S. Kozak, Katedra Ukrainistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998
Tradycje muzyczne w inscenizacjach obrzędów i zwyczajów na sejmikach w Tarnogrodzie, w: Sejmiki Teatrów Wiejskich, t. 2, red. L. Śliwonik, Towarzystwo Kultury Teatralnej i Oficyna Graficzna WDK w Lublinie, Warszawa-Lublin-Tarnogród 1998
Traditional Music in Contemporary Local Communities in Poland, „East European Meetings in Ethnomusicology” 1998 vol. 5, ed. M. Marian-Bălaşa, Romanian Society for Ethnomusicology, Bucharest
Marian Sobieski (1908-1967), w: 50 lat Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, red. I. Januszkiewicz-Rębowska, Sz. Paczkowski, I. Poniatowska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998
Z badań nad tradycjami muzycznymi na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Cymbaliści z Kresów Wschodnich, „Lud” 1998 t. LXXXII, red. Z. Jasiewicz, PTL, Poznań-Warszawa-Wrocław
Cechy regionalne śpiewów pogrzebowych w Polsce, w: Folklorystyka na przełomie wieków, red. D. Kadłubiec, Uniwersytet Śląski, Filia w Cieszynie, Stowarzyszenie PRO FILIA, Cieszyn 1999
Muzyczne tradycje regionalne i ludowe w Polskim Radiu (1926-1939), w: Folklorystyka na przełomie wieków, red. D. Kadłubiec, Uniwersytet Śląski, Filia w Cieszynie, Stowarzyszenie PRO FILIA, Cieszyn 1999
The Basy in Peasant and Highlanders’ Music in Poland, „Studia instrumentorum musicae popularis” 1999 vol. XII, ed. by A. Michel, Leipzig-Zwickau
Pomorze Zachodnie jako region etnomuzyczny, „Muzyka”1999 nr 2
Etnochoreologia polska w okresie międzywojennym oraz Polish Ethnochoreology in the Interwar Period, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego” 1999 nr 10
Reconstruction and invention at the adaptation of traditional folk instruments in Poland, w: Tradicionnyje muzykalnyje instrumenty w sowremennoj kulture, red. hor Macijewski, Rossijskij Institut Istorii Iskusstw, Sankt Petersburg 1999
Odległe rodowody Festiwalu Kapel i Śpiewaków w Kazimierzu, „Biuletyn XXXIV Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych. Kazimierz Dolny nad Wisłą, 16-18 czerwca 2000”, red. A. Kistelska, J. Biegalska, H. Weremczuk, M. Sobiechart, W. Kaczkowski, Oficyna Wyd. Wojewódzkiego Domu Kultury, Lublin 2000
Między fonografem a muzyką folkową (rozmowa z Beatą Wilgosiewicz-Wojtkowską), „Czas kultury” 2000 nr 4 Folklor, folk nowa tradycja? – monografia polskiego folku, cz. II, red. G. Luterek
The Baltic Sea as a Component of Musical Regionalism in Poland, w: “Tiltai. Bridges. Brücken” 2000 No. 3, red. S. Vaiteknas, R. Sliužinskas, Wyd. Klaipėdos universitetas, Kłajpeda Muzyczne i teatralne swoistości regionów Polski, w: Kultura wobec kręgów tożsamości. Kongres Kultury Polskiej 2000. Materiały konferencji przedkongresowej Poznań 19-21 października 2000, red. T. Kostyrko, T. Zgółka, Wyd. Silesia, Poznań-Wrocław 2000
Wczesna etnomuzykologia polska w świetle korespondencji, w: Muzykologia u progu trzeciego tysiąclecia. Teoria i praktyka. XXIX Ogólnopolska Konferencja Muzykologiczna Związku Kompozytorów Polskich 14-15 kwietnia 2000, red. L. Bielawski, J.K. Dadak-Kozicka, A. Leszczyńska, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2000
On Continuity in Ethnomusicology in Poland, w: „Trans”. Transcultural Music Review 2000 vol. 5, ed. R. Pelinski, Barcelona
Międzywojenne nagrania dudziarzy wielkopolskich, w: „Duda i Kozieł” 2001 nr 4-5, red. J. Jaskulski, Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu, Stowarzyszenie Muzyków Ludowych w Zbąszyniu 2001
Uwagi o regionalizmie muzycznym w szkolnictwie polskim okresu międzywojennego, „Wychowanie Muzyczne w Szkole” 2001, Dwumiesięcznik dla nauczycieli, red. A. Białkowski, Lublin
Wątki muzyczne w piśmiennictwie wczesnochrześcijańskim, w: Muzykologia wobec przemian kultury i cywilizacji. XXX Ogólnopolska Konferencja Muzykologiczna ZKP Łódź, 20-21 IV 2001 Warszawa IS PAN 2001, red. L. Bielawski, J. K. Dadak-Kozicka, A. Leszczyńska
Regionalizm w kulturze muzycznej i teatralnej, „Czas Kultury” 2001 nr 5/6, red. Marek Wasilewski, Poznań
The Early Field Recordings in Poland (1904-1939) and Their Relations to the Phonogram Archives in Vienna and Berlin, w: Music Archiving in the World, Papers presented at the Conference on the Occasion of the 100th Anniversary of the Berlin Phonogramm-Archiv 2002, ed. G. Berlin, A. Simon
Dudy wracają do mody (w Wielkopolsce lat trzydziestych), „Duda i Kozieł” 2002 t. VI, Poznań
Tradycje muzyki ludowej na Mazowszu, red. M. Sołtysiak, A. Stawarz, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 2002
Spisz jako wspólnota kultur muzycznych, w: Europejski repertuar muzyczny na ziemiach Polski, red. E. Wojnowska, współpraca: L. Bielawski, J. K. Dadak-Kozicka, Związek Kompozytorów Polskich, Biblioteka Narodowa, Warszawa 2003
Stanisław Brzozowy (1901-1983) jako klasyk wśród śpiewaków ludowych, „Przegląd Muzykologiczny” 2003 nr 3
Pogranicza kulturowe, migracje i mniejszości narodowe w etnomuzykologii polskiej, w: Ukrainica Polonica, t. 1, red. J. Tereszczenko, G. Strońskij, I. Sipczenko, Uniwersytet w Kijowie, Kijów-Zytomierz 2004
Tarnogrodzka pamiątka teatru, w: Skarby zanikającego piękna, red. L. Sliwonik, Towarzystwo Kultury Teatralnej, Tarnogród-Warszawa 2004
Kolekcjonerstwo instrumentów jako utrwalanie obrazu kultury muzycznej, w: 30 lat Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu, red. M. Maćkowska, Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych, Szydłowiec 2005
Lament – między przeżywaniem a teatralizacją, w: Polskość – europejskość – uniwersalizm muzyki, red. K. Dadak-Kozicka i in., Sekcja Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich, Warszawa 2005
Kraje wyszehradzkie jako muzyczne naczynia połączone, „Gadki z Chatki” 2005 nr 58, red. A. Kościuk, UMCS, Lublin 2005
Przyśpiewka i miniatura instrumentalna. Uwagi gatunkowe, „Polski Rocznik Muzykologiczny” 2006 t. V
Ludowa praktyka muzyczna a wychowanie muzyczne w szkole, w: Edukacja muzyczna. Tożsamość i praktyka, red. A. Białkowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2006
Cykliczność Mazurków op. 50 Karola Szymanowskiego, w: Karol Szymanowski w perspektywie kultury muzycznej przeszłości i współczesności, red. Z. Skowron, Musica Iagellonica, Instytut Muzykologii UW, Kraków-Warszawa 2007
Die Phonogrammsammlungen des Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk in Warschau – Ein Archiv folkloristischer Praxis, w: Musik-Sammlungen – Speicher interkultureller Prozesse, red. E. Fischer, A. Kürsten, S. Brasack, V. Ludorff, F. Steiner Verlag, Stuttgart 2007
Ethnographische Untersuchungen im Kontext polnisch-deutscher Musikbeziehungen, w: Musik-Sammlungen – Speicher interkultureller Prozesse, red. E. Fischer, A. Kürsten, S. Brasack, V. Ludorff, F. Steiner Verlag, Stuttgart 2007
Śpiewacy wędrowni, lirnicy i ich repertuar jako odwzorowanie świata, w: Muzyka religijna – między epokami i kulturami t. III, red. K. Turek, B. Mika, Uniwersytet Śląski, Katowice 2007
On Attempts at Interpreting Chopin’s Mazurkas from an Ethnomusicological Perspective, w: Fryderyk Chopin in Paris: The 1830s, red. M. Tomaszewski, A. Szklener, Musica Iagellonica, Kraków 2007
BIBLIOGRAFIA:
L. Bielawski Dahlig Piotr, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej, suplement do t. C-D, PWM, Kraków 2001
