Polskie zabawy tradycyjne w praktycznym działaniu muzykoterapeuty – jak ich używać, aby miały działanie terapeutyczne? Czy i co wspólnego może mieć podejście muzykoterapii Nordoff Robbins z muzyką tradycyjną?
W Laboratorium Zabaw Tradycyjnych postanowiłyśmy poszukać odpowiedzi na te pytania wspólnie z Dominiką Dopierałą, certyfikowaną muzykoterapeutką, liderką muzykoterapii w podejściu Nordoff Robbins. Okazało się, że jest wiele punktów stycznych pomiędzy muzykoterapią w tym podejściu oraz muzyką tradycyjną.
Wewnętrzna muzykalność
Według Paula Nordoffa i Clive’a Robbinsa „każdy człowiek posiada wrodzoną wewnętrzną muzykalność, niezależnie od obszaru sprawności, doświadczenia życiowego i muzycznego”*, czyli jest zdolny do dialogu, który jest podejmowany w sytuacji muzycznej. Cała muzyka tradycyjna jest dowodem na to stwierdzenie. Muzyka na wsi była powszechna i wszechobecna, wykonywana przez każdego uczestnika społeczności. Śpiew i wspólne muzykowanie istniało nie tylko w sytuacjach świętowania – świąt dorocznych, świąt rodzinnych, ale także przy wszelkich pracach polowych i domowych.
Każdy człowiek jest kreatywny
Drugim kluczowym założeniem Nordoffa i Robbinsa, twórców opisywanego podejścia muzykoterapeutycznego jest to, że każdy człowiek jest kreatywny i zdolny do improwizacji i to jest podstawą do budowania procesu terapeutycznego – „twórczość uczestników i uczestniczek staje się celem samym w sobie”*.
Wszystkie śpiewane zabawy tradycyjne mają wiele zapisanych już przez badaczy wariantów. Dzieje się tak dlatego, że zawierają w sobie wyraźną „strukturę” (melodii, rytmu, tekstu, zasad), która jest bardzo dobrym punktem wyjścia do improwizacji i kreacji. Ten potencjał do niezliczonej liczby wariantów powoduje, że każdy “bawiący się” może stać się twórcą nowego wariantu tekstu, melodii, rytmu, czy tempa zabawy.
„Muzyka staje się pomostem pomiędzy grającymi”*
Muzykoterapia w opisywanym podejściu niesie ze sobą bardzo dużo wartości terapeutycznych, wynikających z relacji uczestnika z terapeutą w sytuacji muzycznej, m.in. takich jak: akceptacja, budowanie poczucia własnej wartości, poczucia sprawstwa. „Rolą terapeuty jest towarzyszenie uczestnikom w odkrywaniu ich potencjału do autonomii, wyobraźni, elastyczności i aktywności społecznej (…)”*. Prowadzenie takiej sesji muzykoterapeutycznej jest jednocześnie podążaniem za osobą lub osobami w niej uczestniczącymi. Te jakości pojawiają się za każdym razem przy właściwym, intencjonalnym, świadomym stosowaniu zabaw tradycyjnych, co daje możliwość budowania autentycznej relacji zosobami, które w nich uczestniczą.
Można powiedzieć, że polskie zabawy tradycyjne, które poddajemy analizie w Laboratorium Zabaw Tradycyjnych są efektywnym i dobrym narzędziem do prowadzenia muzykoterapii w podejściu Nordoff Robbins. Stosując je, terapeuta może wejść w relację za pomocą muzyki oraz stwarza warunki do kreacji i improwizacji dla osób, z którymi pracuje.
29 września w Katowicach odbędą się warsztaty dla muzykoterapeutów, podczas których będzie można w praktyce poznać zabawy tradycyjne, eksplorując je poprzez pryzmat muzykoterapii w podejściu Nordoff Robbins.
Metoda warsztatowa jest efektem współpracy czterech specjalistek: Dominiki Dopierały – muzykoterapeutki w podejściu Nordoff Robbins oraz realizatorek projektu Laboratorium Zabaw Tradycyjnych: Karoliny Ociepki – specjalizującej się w pracy z dziećmi w oparciu o teatr i kulturę tradycyjną, Marty Domachowskiej – etnolożki i edukatorki muzealnej oraz Marty Urban-Burdalskiej – psycholożki dzieci i młodzieży, trenerki Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Każda z nas dodatkowo zajmuje się muzykowaniem.
Samo przygotowanie warsztatów przyniosło nam wiele odkryć wynikających z połączenia naszych kompetencji. Jesteśmy ciekawe, co nowego odkryjemy wspólnie z osobami uczestniczącymi.
✿
Laboratorium Zabaw Tradycyjnych 2024 — warsztaty dla muzykoterapeutów
29 września o godz. 10.00, Katowice:
muzykatradycyjna.pl/kalendarz…
UWAGA! Zapisy już tylko na listę rezerwową. Wciąż można się zapisać na warsztaty, które odbywają się w sobotę, 28 września
W ten sam weekend odbędą się również warsztaty dla osób pracujących z dziećmi,
28 września o godz. 10.00, Katowice:
muzykatradycyjna.pl/kalendarz…
Więcej o założeniach projektu i jego celach można przeczytać tu:
https://muzykatradycyjna.pl/do-czytania/laboratorium-zabaw-tradycyjnych-2024-ii-edycja-edukacja/
Materiały powstałe w pierwszej edycji Laboratorium Zabaw Tradycyjnych: karty zabaw, podkasty, nagrania do praktycznego wykorzystania w pracy z różnymi grupami i w kontakcie indywidualnym:
https://muzykatradycyjna.pl/do-czytania/laboratorium-zabaw-tradycyjnych-2023-materialy/
Więcej o podejściu Nordoff Robbins:
https://nordoff-robbins.pl/jak-dziala-muzyka/
* Muzykoterapia Nordoff Robbins. Charakterystyka i kluczowe założenia, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu: https://podyplomowe.ump.edu.pl/file/b97d26/origin/muzykoterapia-nordoff-robbins.pdf
