Wyprawa do źródeł pieśni z Przejęsławia [Dolnośląska Szkoła Tradycji]

Z niezwykle bogatych tradycji wokalnych zasłynął zwłaszcza niewielki Przejęsław – wioska w Borach Dolnośląskich, gdzie przed laty działał znany i nagradzany zespół Przejęsławianki. Śpiewały w nim też siostry z rodziny Kidów – Stanisława Latawiec, Michalina Mrozik, Janina Bieńko i Stefania Gołąb, których pieśni zarejestrowaliśmy na dwóch płytach opublikowanych przez Fundację Ważka: Z domu Kida (2016) oraz W domu Kidów (2017). Chcieliśmy zbadać bliżej fenomen tego miejsca, dlatego niezwykle upalny sierpniowy tydzień postanowiliśmy spędzić na rowerowej wyprawie badawczej. Jej celem miało być poznanie historii Przejęsławianek, odszukanie do dziś żyjących członków zespołu i dowiedzenie się, czy w Przejęslawiu rzeczywiście mieszkała i śpiewała Chorwatka, która przyjechała tam ze swoim polskim mężem (zdradzając finał – tak, mieszkała!). Najważniejsze pytanie jednak brzmiało – czy mieszkańcy Przejęsławia wciąż potrzebują tej muzyki?

Badania terenowe przyniosły słodko-gorzkie refleksje. Wysłuchaliśmy licznych opowieści, wypiliśmy litry kawy i herbaty, odwiedziliśmy wszystkie nasze mistrzynie. Ważkie spotkania odbywaliśmy w domach, ogrodach, pod sklepem i nad rzeką Kwisą. Serdeczność naszych rozmówców wynagradzała nam fakt, że prawie wszędzie usłyszeliśmy: „Proszę Pani, ja już nie zaśpiewam”. Wiek naszych rozmówców i rozmówczyń sprawił też, że planowane spotkanie śpiewacze zdecydowaliśmy się zorganizować w domu spokojnej starości. To tam można dziś spotkać dużą grupę osób, którym melodie „z Jugosławii” przywołują wspomnienia o miejscu pochodzenia. Niestety, pieśni odchodzą wraz ze zdrowiem, głosem, siłami. Młodsi chcieliby się czegoś nauczyć, najczęściej jednak za późno zaczynają pytać. Chętnym pozostają nagrania, dlatego tak ważne jest dbanie o dostępność źródeł, zwłaszcza nieograniczony dostęp do muzyki tradycyjnej w sieci.

Akademia Kolberga to program, który opiera się na doświadczeniu bliskiego, żywego spotkania z tradycjami muzycznymi i tanecznymi polskiej wsi oraz pracy, którą prowadzi od ponad dwudziestu lat pokolenie praktyków: artystów, animatorów kultury, badaczy i dokumentalistów wiejskich tradycji muzycznych. Celem Akademii Kolberga jest stworzenie modelowego, innowacyjnego w warunkach polskich programu przywracania tradycyjnej muzyki do społecznej i kulturowej praktyki społeczności wiejskich.

►

Realizacja:
– Fundacja Ważka
fundacjawazka.org
– Akademia Kolberga
akademiakolberga.pl
facebook | youtube | soundcloud
– Forum Muzyki Tradycyjnej
FMT/muzykatradycyjna.pl
– Narodowy Instytut Muzyki i Tańca
nimit.pl

Program Akademia Kolberga jest realizowany we współpracy z Narodowym Instytutem Muzyki i Tańca w ramach zadania „Akademia Kolberga 2022” prowadzonego przez Forum Muzyki Tradycyjnej oraz Pracownię Muzyki i Tańca Tradycyjnego. Projekt jest finansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego