Fonogramu Źródeł i Folkowego Fonogramu Roku 2021

Fonogram Źródeł – tytuł za najlepsze wydawnictwo z repertuarem tradycyjnym – po raz pierwszy został przyznany w 2009 roku. Podstawowym założeniem tego konkursu jest zmotywowanie lokalnych społeczności do przedstawiania swoich muzycznych tradycji oraz autentycznych artystów. Podobnie jak rok temu, dokumentaliści i twórcy muzyki tradycyjnej nie próżnowali. 2021 obfitował w wydawnictwa z wielu zróżnicowanych muzycznie regionów Polski.

Po zapoznaniu się z 22 propozycjami nadesłanymi do konkursu jury postanowiło przyznać następujące nagrody i wyróżnienia:

NAGRODĘ SPECJALNĄ

W wysokości 2.500 zł Remigiuszowi Mazurowi-Hanajowi i Wydawnictwu In Crudo za 5 albumów opublikowanych w formie cyfrowej:

• Kapela od Łowicza „Z kapelusza, nie z pisma”,
• Kapela Piotra Gacy „To ja bym tak powiedział, żeby tę rękę w górze trzymać trzy godziny, tylko trzymać, wcale nie grać”,
• Kapela Stasia Niewidomego „Oj moi drodzy goście jak ja was szanuję, oj że się z wami spotkam to was pocałuję”,
• Kapela z Krzemienia „Proszę państwa, teroz odegromy dla pana… naszego przełożonego poleczkę kulawą”,
• Kapela z Marzysza „Pan Wincenty Jamioł mógłby zagrać na każdej estradzie”

Nagrania wydawnictwa In Crudo zasługują na szczególne docenienie, ponieważ oddają niepowtarzalną audiosferę muzyki granej na żywo, do tańca, tworzą dźwiękowy dokument obrazujący spontaniczne interakcje pomiędzy uczestnikami muzyczno-tanecznych sytuacji uchwyconych „na gorąco” i w czasie, kiedy w Domu Tańca przywracano muzyce wiejskiej jej wartość autoteliczną. Jednocześnie zwraca uwagę nieprzypadkowy wybór muzykanckich indywidualności, który zdradza zaangażowaną wiedzę, muzykancką wrażliwość i doskonałe ucho redaktora fonogramów. Te wyjątkowe atuty rekompensują niedoskonałości techniczne brzmieniowej strony wydawnictw.

Polecamy dwie rozmowy z Mazurem-Hanajem, które niejako uzupełniają się nawzajem, są także opowieścią o historii poszukiwaczy polskiego folkloru:

• Rozmowa z Adamem Strugiem
• Rozmowa z Magdaleną Tejchmą

I NAGRODĘ (ex aequo):

Instytutowi Sztuki PAN za album CD i DVD „Tradycje pogrzebowe na Kurpiach. Gmina Kadzidło cz. 1” za utrwalenie i wyczerpujące opisanie unikatowych, kompletnych obrzędów pogrzebowych i towarzyszących im śpiewów z kilku miejscowości w gminie Kadzidło

oraz Mateuszowi Niwińskiemu za album „Stefan Nowaczek. Skrzypek z Podłęża” z cyklu „Krainy Muzyczne: Powiśle Maciejowickie”, wydany przez Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie. Nagrodę przyznano za stworzenie kompletnego, osobistego i wielowątkowego portretu wybitnego multiinstrumentalisty – Stefana Nowaczka. Album wyróżnia także doskonała jakość techniczna, merytoryczna i edytorska.

II NAGRODĘ (ex aequo):

Regionalnemu Ośrodkowi Kultury w Bielsku-Białej za album „Polana, polana” (wyk. Józefa i Zofia Sordyl) z serii „Muzyka Beskidów”. Nagrodę przyznano za muzyczny portret sióstr Józefy i Zofii Sordyl z Korbielowa, „ostatnich polaniorek”, utalentowanych śpiewaczek o bogatym, wszechstronnym repertuarze, stanowiącym niewyczerpane źródło tradycyjnych pieśni Beskidu Żywieckiego

oraz Bukowiańskiemu Centrum Kultury „Dom Ludowy” w Bukowinie Tatrzańskiej za płytę „Adam Kuchta”. Nagrodę przyznano za doskonale przygotowaną monografię dźwiękową ważnej postaci kultury muzycznej Bukowiny Tatrzańskiej, jaką był Adam Kuchta, utalentowany multiinstrumentalista i twórca ludowy.

III NAGRODĘ

Wydawnictwu Muzyka Odnaleziona za płytę „Muzykanci od Rzeczycy”, zawierającemu cenne nagrania stworzone przez Andrzeja Bieńkowskiego w trakcie wieloletnich badań terenowych. Wartość fonogramu podnosi obszerny i dobrze zaprojektowany booklet, w którym oprócz profesjonalnego opisu nagrań znalazły się ciekawe materiały fotograficzne, refleksje z badań terenowych oraz oryginalne wypowiedzi współczesnych artystów kontynuujących tradycje muzyczne zaprezentowane na płycie.

WYRÓŻNIENIE

Jury przyznaje wyróżnienie Związkowi Karaimów Polskich i Karolinie Cichej za źródłową część projektu „Karaimska Mapa Muzyczna”. Nagrodę przyznano za opublikowanie (po raz pierwszy!) oraz popularyzację bezcennego i mało znanego repertuaru, prezentującego tradycję muzyczną Karaimów.

W tym roku zwycięskie wydawnictwo wybierało jury w składzie:

• Maria Baliszewska – dziennikarka RCKL;
• dr hab. Piotr Dahlig – Uniwersytet Warszawski;
• Piotr Dorosz – dziennikarz, etnomuzykolog, muzyk;
• dr Piotr Grochowski – kulturoznawca, profesor UMK;
• dr Weronika Grozdew-Kołacińska – IS PAN, Uniwersytet Muzyczny im. F. Chopina;
• dr Ewelina Grygier – etnomuzykolożka, dziennikarka i instrumentalistka, IS PAN;
• Anna Szotkowska – dziennikarka RCKL;
• Magdalena Tejchma – dziennikarka RCKL.

W roku 2022 zaszczytny tytuł Folkowego Fonogramu Roku trafił do zespołu Tęgie Chłopy za płytę „Rakieta”.

I NAGRODA
W wysokości 5000 PLN i tytuł Folkowego Fonogramu Roku dla płyty „Rakieta” zespołu Tęgie Chłopy

Kuba Borysiak: Ostatni raz piosenkami dla dzieci zachwyciłem się w roku 2017, kiedy pojawił się album „Ale wrzawa!” zespołu Czereśnie. „Rakieta” Tęgich Chłopów jest jednak zupełnie inna. To wciąż pełna tradycyjnych melodii kieleckich płyta, z bardzo udanymi tekstami, których autorem jest Marcin Żytomirski. Nowe teksty piosenek, dodają zresztą nowej energii i udowadniają, że polska muzyka folk może być niezwykle aktualna. Poza tym w piosenkach dla dzieci ukrytych jest wiele współczesnych tematów, także dla dorosłych. Świetne aranżacje, humor, chwytliwe melodie i sporo nowych talentów wokalnych (sic!). I to jedyne w swoim rodzaju brzmienie zespołu, którego nie da się już pomylić z żadną inną grupą! Doczekaliśmy się supergrupy artystów, zaangażowanych zresztą w wiele innych projektów stanowiących crème de la crème współczesnej sceny etno w Polsce.

Milan Tesař: Very traditional music approach with contemporary lyrics. And it works…! A very interesting and perhaps an unexpected step for this exceptional band. Worth listening repeatedly by the whole family. / Bardzo tradycyjne podejście do muzyki i współczesne teksty. To działa…! Bardzo ciekawy i być może nieoczekiwany krok dla tego wyjątkowego zespołu. Warto słuchać wielokrotnie całą rodziną!

Simon Broughton: An excellent album. I love what Tegie Chlopy are doing / Wysmienity album. Kocham to, co robią Tęgie Chłopy.

Manos Tzanakakis: I got acquainted with the band at the Polish Showcase day at the Globaltica Festival in 2019 in Gdynia. In dialogue with many cultures, party music that can be experimental as well. / Poznałem zespół w roku 2019, na festiwalu Globaltica w Gdyni. To dialog z wieloma kulturami, muzyka rozrywkowa, która może być również eksperymentalna.

Jury Folkowego Fonogramu Roku 2021 obradowało w składzie:

• Kuba Borysiak – dziennikarz RCKL;
• Simon Broughton – red. nacz. magazynu Songlines;
• Lopa Kothari – dziennikarka BBC;
• Milan Tesař – Radio Proglas, przewodniczący World Music Charts Europe;
• Jarosław Szubrycht – krytyk muzyczny;
• Tomasz Janas – krytyk muzyczny;
• Michał Wieczorek – krytyk muzyczny;
• Manos Tzanakakis – Sto Kokkino 105 FM;
• Hanna Szczęśniak – producentka, dziennikarka RCKL;
• Aleksandra Tykarska-Małkowska – dziennikarka RCKL.

Źródło informacji:
– materiały przesłane przez organizatorów

Serdecznie polecam — rubryka poświęcona publikacjom wydawniczym i internetowym