Przejdź do głównej zawartości strony

Twórczość. Przekaz. Sekret*

Pewnego dnia Jan opowiedział nam historię o „zaklętej książce”.

Umierał sławny w okolicy muzykant. Mówiło się, że ma książkę, której posiadanie daje niezwykłe moce, w przypadku muzykanta pozwala grać niesamowitą muzykę, wydobywa z niego najgłębsze pokłady talentu, daje nadludzkie umiejętności. Ale również nie pozwala spokojnie umrzeć, skazuje swojego posiadacza na długie i ciężkie konanie. Jan tę książkę po zmarłym przypadkowo otrzymał, nie wiedząc, co to jest. Szybko, choć z trudem pozbył się jej.

Zrozumiałem potem – podsumował opowieść – że nie ma żadnych zaklętych książek, diabelskich skrzypiec, zaczarowanych strun. Jest ciężka praca, skrzypce nie będą grały same.

A jeśli źle przeżyłeś życie, ciężko kogoś skrzywdziłeś – to i konanie jest ciężkie, tak dawniej mawiali starzy ludzie.

*

Twórczość to samotne zajęcie. Nie daje gwarancji, że będzie się zrozumianym, nawet przez najbliższych – rodzinę, sąsiadów, uczniów.

Twórca żyje w świecie, który czasami jest tak zwykły, że aż brzydki. Widzieć w nim wtedy piękno to wielka sztuka.

Myślę dziś o moim ukochanym nauczycielu w rocznicę jego śmierci.

O tym wszystkim, czego nas uczył, co opowiadał. Wraca to do mnie co jakiś czas, im szybciej mija rok za rokiem. Dojrzewam, sama uczę, przekazuję dalej pieśni i muzykę. Pojawiają się pytania, a odpowiedź na nie wymaga czasem sięgnięcia do dawno usłyszanych słów. Zacierają się, ale nie tracą mocy.

Wiedza jest przypominaniem sobie – ustalił dawno temu Platon.

*

Jan Gaca
25.05.1933–23.08.2013


Można jeszcze zajrzeć tutaj:
Uniwersytet Jana Gacy, film Jagny Knittel


* tytuł jest cytatem z mojego tekstu o spotkaniach z ludźmi i tradycją:
Zamknięte drzwi, klucz rzucony w morze. O spotkaniach z tradycją


Fot. Archiwum Muzyki Wiejskiej/Muzyka Odnaleziona
Jan Gaca ze swoimi uczniami – Markiem Ruczko (basy) i Maciejem Źurkiem (skrzypce). Przystałowice Małe. Fot. Archiwum PKS Tratwa
Jan Gaca i jego małżonka, Maria Gaca, Stefan Gaca (z bębenkiem) i uczniowie. Przystałowice Małe. Fot. Archiwum PKS Tratwa
Jan Gaca przed swoim domem w otoczeniu uczniów. Przystałowice Małe. Fot. Archiwum PKS Tratwa
Jan Gaca i Maciej Żurek. Fot. Piotr Baczewski

W zasięgu głosu
O zjawiskach, emocjach, zwyczajach, tematach niedotykalnych i sprawach niewidzialnych, tworzących nasze życie. Zbiorczo nazywane tradycją, która powstaje z więzi między ludźmi. Blisko, w zasięgu głosu.

Ewa Grochowska

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb.
Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym.

Zamknij