muzykant, skrzypek, artysta plastyk
Jeden z najwybitniejszych muzyków multiinstrumentalistów góralskich, znakomity skrzypek prymista, od najmłodszych lat wzorujący się na muzyce mistrzów z różnych subregionów Podhala, wypracował własny styl gry, którym ogarniał góralską spuściznę muzyczną.
Wywodzi się ze starych rodów muzykantów podhalańskich – Trebuniów Tutków i baców – Budzów Mrozów. Tradycję muzykowania rodzinnego rozpoczął Jan Trebunia Tutka (1898-1977) grając m.in. ze swoimi braćmi (Stanisław, Andrzej, Władysław) i szwagrami. Ożenił się w Poroninie z Ludwiną, córką słynnego dudziarza Stanisława Budza-Lepsioka zwanego Mrozem (1858-1943). Jego muzyki słuchali nie tylko górale, ale także znane postacie życia kulturalnego Polski międzywojennej (Kasprowicz, Szymanowski, Chybiński). Mróz miał swój udział w tworzeniu kultury narodowej koncertując w Warszawie, Lwowie, Berlinie, w 1925 r. na Wystawie Światowej w Paryżu. W 1937 r. grał na pogrzebie Karola Szymanowskiego. Jego oryginalny typ urody góralskiej często był portretowany przez artystów malarzy. W 1974 r. założono w Poroninie zespół jego imienia.
Wszyscy synowie Jana Trebuni Tutki – Stanisław, Henryk, Andrzej i Władysław – przejęli talent muzyczny po dziadku i ojcu. Po II wojnie światowej wspólnie grywali z Janem Gąsienicą-Julcorzem i kuzynami (Bronisław i Stanisław Skupień-Filas, Władysław i Andrzej Lassak-Zopotocek, Stanisław i Jan Trebunia, Andrzej Trebunia).
Kapela rodzinna z uzdolnionym kilkunastoletnim prymistą Władysławem występowała na wielu imprezach: festynach, dożynkach, świętach państwowych, uczestniczyła w wieczornicach Związku Podhalan. Najczęściej grywała na góralskich weselach i ,,muzykach” – potańcówkach. Władysław, już w Pierwszym Podhalańskim Popisie Konkursowym Ludowych Muzyk Góralskich w 1952 r. w Zakopanem otrzymał nagrodę specjalną dla jako dziesięcioletni uzdolniony prymista. Wkrótce przejął prym w kapeli braci Trebuniów z Poronina, a pierwszym znaczącym sukcesem było II miejsce w „Konkursie Sabałowym” w Zakopanem, w 1955 r. Władysław został delegowany na Swiatowy Festiwal Młodzieży odbywający się w Warszawie, gdzie otrzymał nagrodę indywidualną. Oprócz muzykowania, Stanisław zajmował się ciesielką i szyciem góralskich portek, Henryk rzeźbił w szkle, Andrzej polował, a Władysław rysował i malował. W 1978 r. Trebuniowie uczestniczyli w Spotkaniach Muzykujących Rodzin we Wrocławiu, a w 1983 r. kapela zdobyła pierwszą nagrodę w Konkursie Muzyk Podhalańskich w Nowym Targu.
Władysław Trebunia jest uczniem i spadkobiercą najznamienitszych mistrzów muzyki podhalańskiej m.in. Stanisława Chotarskiego z Kościeliska i Bronisławy Koniecznej-Dziadońki z Bukowiny Tatrzańskiej (uczniowie Bartłomieja Obrochty). Często był zapraszany do najlepszych kapel góralskich, grał w zespołach „Klimka Bachledy”, „Holny”, „Maśniaki”, w latach siedemdziesiątych z kapelą braci Tutków w zespole ,,Regle” im. Stanisława Budza-Mroza w Poroninie.
Zdobył wykształcenie artystyczne w Liceum Sztuk Plastycznych oraz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Ukończył studia na Wydziale Malarstwa i Tkaniny Artystycznej (dyplom w 1968 r.). Brał udział w 35 wystawach zbiorowych i 25 indywidualnych w kraju i za granicą (w Belgii, Holandii, Francji, Niemczech, Szwecji, Hiszpanii, Rosji, Kanadzie i USA). Uprawiał malarstwo sztalugowe, witrażowe, malarstwo na szkle, projektowanie tkanin, kompozycje ścienne (m.in. w Domu Podhalańskim im. Tetmajera, w kościołach w Skrzypnem, Wielkim Cichem, Gliczarowie, Murzasichlu, kaplicy w Białym Dunajcu i Stasikówce).
Od czasów studenckich nauczał muzyki góralskiej, najpierw swoich młodszych kolegów w góralskich zespołach studenckich w Krakowie „Skalni” i „Hyrni”, a po powrocie na Podhale w zespołach regionalnych m.in. „Harnasie”, „Białodunajcanie”. Jednak najważniejsza dla niego była praca wychowawcza w zakresie muzyki góralskiej w takich zespołach, jak „Małe Podhale” w Białym Dunajcu, „Zornica” w Zakopanem, a także w Gminnym Ośrodku Kultury w Poroninie i Białym Dunajcu.
W latach osiemdziesiątych Kapela Rodzinna Trebuniów z następnym pokoleniem, synem Władysława – Krzysztofem i synem Henryka – Stanisławem, występowała podczas uroczystości kościelnych, na spotkaniach młodzieży przyjeżdżającej z całej Polski na Podhale, na weselach, chrzcinach, pogrzebach, grała w szałasach. Uczestniczyła w Mszach za Ojczyznę, m.in. na Bystrem, w Juszczynie i w Warszawie. Występowała w spektaklu ,,Autoparodia” w Teatrze im. St. I. Witkiewicza w Zakopanem.
„Złota Baszta” na OFKiŚL w Kazimierzu, oraz współpraca z dziennikarzem Polskiego Radia Włodzimierzem Kleszczem zaowocowała nagraniami z jamajskim zespołem ,,Twinkle Brothers”, które odniosły ogromny sukces za granicą. Władysław został głównym instrumentalistą (również śpiewakiem i tancerzem) w założonym i prowadzonym przez syna Krzysztofa zespole Trebunie-Tutki, który w 1994 r. rozpoczął działalność profesjonalną i specjalizuje się w muzyce inspirowanej góralszczyzną. Koncertując w Europie, Azji i Ameryce, biorąc udział w międzynarodowych fuzjach muzycznych, zdobywając uznanie jako pierwsi z „polską muzyką świata”, Trebuniowie nie zaprzestali muzykowania tradycyjnego. Opublikowali wiele nagrań z muzyką góralską w interpretacji Władysława.
Na płytach z tradycyjną muzyką góralską w interpretacji Kapeli Trebuniów Tutków zarejestrowano najstarsze i najpiękniejsze melodie spod Tatr. Nagrania zawierają wszystkie typowe cechy muzyki Podhala: unikalne skale, rubato, improwizację wokalną i instrumentalną, wielogłosowość wokalną, specyficzną harmonię, sposób śpiewu, oryginalne instrumentarium pasterskie; ukazują ogromne zróżnicowanie i bogactwo folkloru góralskiego.
Władysław Trebunia-Tutka dla wielu pokoleń górali ciągle jest mistrzem i autorytetem w dziedzinie kultury tradycyjnej, wielokrotnie pełnił rolę jurora konkursów muzyki góralskiej. Nadano mu tytuł Honorowego Członka Związku Podhalan i godność Twórcy Honoris Gratia. Odznaczony został Złotą Odznaką za Zasługi dla Zakopanego i dla województwa nowosądeckiego.
Ważniejsze nagrody:
2009 – Nagroda im. Oskara Kolberga
2009 – medal Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego GLORIA ARTIS
1997 – Nagroda im. Stanisława Witkiewicza
1991 – Złota Baszta na OFKiŚL w Kazimierzu
1989, 1991 – Nagroda Główna w Konkursie Muzyk Podhalańskich w Nowym Targu
1978 – nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
DYSKOGRAFIA
Kapela Rodzinna Trebuniów-Tutków (z udziałem Władysława):
1995, 2013 – ,,Saga” Folk, Zakopane
1995 – „Music from Tatra Mountains – The Trebunia Family” Nimbus Records, Londyn
1993, 2001 – ,,Baciarujciez chłopcy”, Folk, Zakopane
1993, 2001 – ,,Zagrojcie dudzicki”, Folk, Zakopane
Zespół Trebunie-Tutki (z udziałem Władysława):
2008 – „Songs of Glory / Pieśni Chwały” Trebunie-Tutki & Twinkle Brothers, Agora, W-wa 2007 – „Tischner” Trebunie-Tutki & Voo Voo, Agora, Warszawa
2006 – „Góralsko siła”, Folk, Zakopane
2001 – “Złota kolekcja”, Pomaton EMI, Warszawa
2000 – „Best Dub”, Kamahuk, Warszawa
1999 – „Jubileusz” Warszawski Chór Międzyuczelniany, Warszawa
1998 – „GÓRAL-SKA APO-CALYPSO”, Folk, Zakopane
1998 – „Podniesienie”, Kamahuk, Warszawa
1997 – “Greatest Hits”, Kamahuk, Warszawa
1996 – “W Sherwood”, Kamahuk, Warszawa
1994 – “Come Back Twinkle 2 Trebunia Family”, Kamahuk, Warszawa
1992-93 – „Higher Heights”, Twinkle Music Londyn 1992, Kamahuk, Warszawa 1993
Archiwa:
Archiwum Polskiego Radia RCKL, Zbiory Fonograficzne IS PAN, Zbiory WATRA – Maciej Stasiński
