cymbalista, nauczyciel, budowniczy cymbałów
Urodził się w 1923 r. we wsi Czernice, gm. Rudomino, b. pow. wileńsko-trocki. Od 1947 mieszkał w Osowcu, gm. Lubawa, następnie (do dzisiaj) w Stradunach, gm. i pow. Ełk. W Czernicach z rodzeństwem pomagał ojcu w prowadzeniu 12-hektarowego gospodarstwa.
Nauczył się grać sam od siebie. W mojej rodzinie nikt nie grał, tylko mój chrzestny ojcie jak był kawalerem grał na cymbałach, dziadek śpiewał, po pogrzebach chodził. W wieku ośmiu lat zafascynowany cymbałami prosił ojca, by kupił taki instrument, ojciec początkowo odmawiał. Ale jak miałem drugą mame i przyjechała teściowa ojca i pyta co on [mały] taki zasmucony i zapłakany, a uon [ojciec] mówi: wymyślił, żeby mu cymbały kupić. (…) Ji ojciec poszedł, nic nie mówieł, ji kupił te cymbały, zapłacić za nich piętnaście złotych. No ji już tam poleczke się nauczył grać, ji walca jedną ręką, trudno lewą dorobić. Za złotówkę mi stroił cymbalista (ćwiartka wódki). Okinczyk się nazywał, nie bardzo chcieli stroić, bo jak nowy muzykant się rodzi, to w paradę wchodzi. [Dahlig]
Grywał, początkowo na wieczorynkach, potem też na weselach m.in. z Kuncewiczem i Wincentym Jurcewiczem, Franciszkiem Butkiewiczem, w składach z harmonią, skrzypcami i bębnem, a także z bandżolą i bałałajką. W czasie wesel u Młodego grała harmonia z bębenkiem, u Młodej cymbały i skrzypce. Ojciec, kiedy pan Wacław szedł na wesele, płacił jednemu koledze, żeby odrobił pracę w polu.
W czasie wojny był członkiem AK, brał udział w walkach o Wilno w 1944. Jako ochotnik następnie wstąpił do wojska polskiego, służył w 8. pułku piechoty II Armii WP, doszli do Budziszyna, zwolniony jako kapral w marcu 1947. Z trzech braci i dwóch sióstr tylko Wacław przesiedlił się do Polski, jako osadnik wojskowy otrzymał po parcelowanym majątku 10 hektarów, konia i krowę. Ożenił się w 1947 z Marianną Walijewską. Dochował się z żoną dwóch synów i dwie córki. Pracował tez jako stolarz w miejscowym PGR. Zdał w gospodarkę na państwo w 1988 i został rencistą.
W wojsku w 1947 zrobił cymbały z łóżka polowego i kabli telefonicznych, w czym pomógł mu stolarz. Po powrocie grywał z Ponaradem spod Grodna na zabawach, chrzcinach, imieninach czy na zakończenie żniw. Zaniechał gry, gdy zaabsorbowała go gospodarka, jak przyszły dzieci. Przez 30 lat nie grał publicznie, w połowie lat 80. akompaniował zespołowi śpiewaczemu KGW w Stradunach. Dopiero w 1988 wystąpił na zjeździe cymbalistów w Lidzbarku Warmińskim.
Z pomocą Wojewódzkiego Domu Kultury w Suwałkach i Mirosława Nalaskowskiego oraz Wandy Kochanowskiej pan Wacław podjął się nauki gry na cymbałach wśród dzieci i młodzieży, tworząc od początku lat 90. z czasem znaną w Polsce (i istniejącą do dziś) jedyną szkółkę gry na cymbałach w Nowej Wsi Ełckiej i Stradunach. Nut nie znał, co ucho nie słyszy to nie zagram. Ogółem ponad dwadzieścioro jego uczniów (m.in. Iwona Szymanowska, Natalia Godlewska, Paweł Grupkajtys) osiągnęło znaczne sukcesy na różnych festiwalach dzięki metodzie uczenia słuchowo-naśladowczego.
Gra energicznie, żywiołowo, podśpiewuje, używa tremolo, dźwięki przeważnie dobierane akordowo, co powoduje wzmocnienie dźwięku najniższego i wzbogacenie jego barwy, pojawiają się dźwięki w oktawach, słyszalne zwłaszcza w walczykach. Podczas nauczania gra melodię podstawową bez ozdobników, bez łączenia dźwięków. Jako nauczyciela cechuje go żelazna cierpliwość i pogoda ducha. Gra na cymbałach zbudowanych przez Edwarda Mojsaka.
Nagrody:
2001 – Nagroda im. O. Kolberga
1990 – OFKIŚL w Kazimierzu – I nagroda z Idalią Mizgier w konkursie Duży-Mały
1989 – OFKIŚL w Kazimierzu – II nagroda jako solista
Bibliografia:
2013 – Piotr Dahlig, Cymbaliści w kulturze polskiej, Instytut Muzykologii UW
2012 – strona Centrum Kultury w Stradunach (http://centrumkulturystraduny.elk.pl/cymbaly/mistrz_kulakowski.html)
Ważniejsze występy (występował w Polsce na Białorusi i Litwie, w Rosji, Niemczech oraz Francji):
1999 – premiera filmu „Pan Tadeusz” w reż. Andrzeja Wajdy, Kraków
1989-90 – OFKIŚL w Kazimierzu
1989 – II Turniej Instrumentalistów w Gryfinie
1988 – Zjazd Cymbalistów w Lidzbarku Warmińskim
Archiwa:
Zbiory Fonograficzne IS PAN w Warszawie, Archiwum Polskiego Radia RCKL, Litewskie Centrum Kultury Ludowej w Wilnie
Autor noty: Piotr Dahlig, opracował: Remek Mazur-Hanaj
