muzykant, skrzypek
Józef Piechota urodził się w 1933 roku w wiosce Wojciechów, oddalonej 12 km od Sieradza, gdzie mieszka do dzisiaj. Ojciec jego i dziadek byli wziętymi skrzypkami. Od wczesnego dzieciństwa potrafił godzinami stać pod oknami chałupy, gdzie było wesele lub pograjka, na której grał jego ojciec. Kiedy miał 6 lat, korzystając z młocki, wykradł skrzypce ze skrzyni i dotąd próbował, aż zagrał jeden owijok ojca „Tyryły Maćku”. Gdy ojciec zobaczył, że chłopiec ma talent muzyczny, pozwolił mu grać na swoich skrzypcach. Od tej pory rozpoczęła się jego samodzielna nauka polegająca na wygrywaniu ojcowych i dziadkowych kowołków.
Po wojnie ukończył szkołę podstawową i potem przez dwa lata mieszkał w Łodzi, prowadząc buchalterię znajomemu piekarzowi. Chciał kształcić się muzycznie, niestety ojciec wezwał go na wieś, na gospodarkę. Ożenił się z dziewczyną z sąsiedniej wioski, miał trzech synów i gospodarował na ojcowiźnie. Pracował ciężko, a muzyka wypełniała mu każdą wolną chwilę; jak wspominał: lubiołym grać, a czem wiyncej grołym, to byłym tak zakochany w ty muzyce, że stale grołym.
W naturalny sposób wiele melodii przejął od ojca i dziadka, ale również od starszego harmonisty Ignacego Lewińskiego z Charłupi Wielkiej, z którym przez dłuższy czas grał w kapeli. W latach 60-tych na weselach, pograjkach, majówkach było jeszcze duże zapotrzebowanie na stare kawałki sieradzkie: owijoki, polki. Tancerze śpiewali przed muzykantami swoje melodie i trzeba było im je zagrać. Jak wspomina: jemu nie trzeba było dwa razy śpiewać, bo w mig chwytał melodię i ją grał – W moji głowie była ta cało muzyka.
W 1990 odwiedzili go po raz pierwszy pracownicy Wojewódzkiego Domu Kultury w Sieradzu. Nie dał się jednak wówczas namówić na występy, gdyż pogrążony był w głębokiej żałobie po stracie syna. Dopiero w 1994 r. wziął udział w Wojewódzkim Przeglądzie Folklorystycznym i został zakwalifikowany do udziału w Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, gdzie otrzymał najwyższą nagrodę – Basztę.
Józef Piechota gra w charakterystyczny dla siebie sposób; ma swój niepowtarzalny styl. Chociaż przez długie lata grywał w kapelach, to z charakteru pozostaje solistą. Jego muzykowanie jest mocno uwewnętrznione, nierzadko gra ad libitum. Często występuje rubato. Barwa jest czysta, przyciemniona. Gra lekkim smyczkiem, stosuje glissanda. Skupia się na głównej melodii, nie używa wielu ornamentów. W repertuarze ma sieradzkie owijoki, polki oraz melodie weselne.
Nagrody:
2007 – I Nagroda w XLI Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym
2003 – II Nagroda w XXXVII Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym
1998 – I Nagroda w XXXII Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym
1994 – Baszta w XXVIII Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym
Udział w festiwalach:
2010 – Festiwal Wszystkie Mazurki Świata
1994, 1996, 1998, 2003, 2007 – Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym na Wisłą
Dyskografia:
2009 – Sieradzkie melodie i pieśni III. Z nagrań studyjnych, Muzeum Okręgowe w Sieradzu
2008 – Sieradzkie melodie i pieśni II. Z nagrań studyjnych, Muzeum Okręgowe w Sieradzu
2007 – Tradycje Muzyczne Polskie Środkowej, Łódzki Dom Kultury
2006 – Sieradzkie melodie i pieśni I. Z nagrań studyjnych, Powiatowy Ośrodek Kultury w Sieradzu
2005 – Sieradzkie melodie i pieśni w krzesiwowym przekazie, cz. 1 Mistrzowie, Powiatowy Ośrodek Kultury w Sieradzu
1997 – Muzyka Źródeł – Sieradzkie, vol. 11, Polskie Radio RCKL
1997 – Laureaci Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych z województwa sieradzkiego, Regionalny Ośrodek Kultury w Sieradzu [kaseta]
Bibliografia:
2008 – Małgorzata Dziurowicz-Kaszuba: Józef Piechota- wielokrotny laureat kazimierskich festiwali [w:] 42 Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych, Kazimierz nad Wisłą, 27 – 29 czerwca 2008 roku, s. 28 – 29
2000 – Małgorzata Dziurowicz-Kaszuba: Józef Piechota z cyklu Ludowe Portrety, Dziennik Łódzki. Wiadomości Dnia, 24.11.2000, s.8
1995 – Małgorzata Dziurowicz-Kaszuba: Rozterki pana Józefa [w:] 29 Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych, Kazimierz nad Wisłą,23 – 25 czerwca 1995 roku. s.31-33 .
Archiwa:
Muzeum Okręgowe w Sieradzu, Archiwum Polskiego Radio RCKL, Centrala Muzyki Tradycyjnej we Wrocławiu, Zbiory Fonograficzne IS PAN
Autorka noty: Małgorzata Dziurowicz-Kaszuba
