etnograf, zbieracz folkloru, pedagog
W latach 1927-1930 uczył się w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Cieszynie (m.in. u. K. Hławiczki), a następnie podjął studia wyższe w Konserwatorium Muzycznym w Katowicach. Od 1938 roku pracował w Instytucie Śląskim, prowadząc nagrania dla Centralnego Archiwum Fonograficznego w Warszawie. Owocem pracy zbierackiej badacza z okresu międzywojennego był zbiór pieśni ludowych z Cieszyna i Zaolzia – zapis ponad 600 pieśni i tańców śląskich oraz nagrania 50 płyt (na wałkach woskowych).
W czasie II wojny światowej przebywał w obozie koncentracyjnym w Dachau i Gusen (1940-41) i w hucie w Linzu jako zesłaniec obozowy. Z tego okresu pochodzi tom 550 wierszy i pieśni opracowanych wspólnie z Aleksandrem Kulisiewiczem. Po wojnie osiedlił się w Bielsku-Białej.
W latach 1950-61 współpracował z Państwowym Instytutem Sztuki, uczestniczył w Ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego gromadząc i inwentaryzując pieśni i tańce ludowe z terenu Śląska Cieszyńskiego, Górnego i Opolskiego. W latach 1967-1976 pracował w dziale etnografii Muzeum Okręgowego w Bielsku-Białej, gdzie prowadził badania terenowe z zakresu folkloru muzycznego i słownego (na pograniczu śląsko-krakowskim, głównie żywieckim), gromadząc pieśni, przyśpiewki i dokumentację związaną z obrzędowością ludową, a także informacje o instrumentalistach, śpiewakach, poetach i gawędziarzach ludowych.
Dokonał kilkunastu tysięcy zapisów tekstów, pieśni i tańców – część z nich znalazła się w zbiorze Pieśni ludowe z polskiego Śląska, wydawanym pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności. Na łamach takich czasopism jak „Kalendarz Śląski”, „Kalendarz Beskidzki” czy „Zaranie Śląskie” publikował artykuły, zbiory nutowe i towarzyszące im opisy obrzędów i obyczajów, szkice popularyzatorskie z dziejów folklorystyki na Śląsku, sylwetki informatorów, zbieraczy i muzykantów oraz opisy tańców i instrumentów ludowych. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.
PUBLIKACJE:
Antologie pieśni:
Gronie nasze gronie. Pieśni ludowe znad źródeł Olzy, Wyd. Śląsk, Katowice 1959
Pieśni ludowe Śląska Opolskiego, Wyd. Śląsk, Katowice 1963
Nauka gry na skrzypcach lub mandolinie oparta na muzyce ludowej, cz. I. PMRN, Bielsko-Biała 1965
Nauka melodii: nowy kierunek kształcenia muzycznego, Instytut Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych, Katowice 1973
Nauczanie muzyki na stopniu podstawowym według metody całościowej, Instytut Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych, Katowice 1973
Śląskie tańce ludowe, t. 1: Śląsk Cieszyński (Bielsko – Biała 1981), t. 2: Śląsk Opolski, t. 3: Górny Śląsk (Katowice 1987), t. 4: Żywieckie
Kolędy beskidzkie po kolędzie, Beskidzka Oficyna Wydawnicza, Bielsko-Biała 1987
Artykuły:
Akcja zbierania folkloru muzycznego w Polsce, „Zwrot” 1951, nr 9
Beskidzkie gajdy, „Kalendarz Cieszyński” 1956
Zapomniany taniec ludowy, „Kalendarz Beskidzki”, 1964
Zbiory pieśni ludowych na Śląsku, „Kalendarz Śląski”, 1964
Ze wspomnień o moim zbieractwie, „Kwartalnik Opolski” 1976 nr 4
BIBLIOGRAFIA:
P. Dahlig Tacina Jan, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej, t. T-V, PWM, Kraków 2009
B. Turno In Memoriam. Jan Tacina 1909-1990, „Lud” 1992 t. 75
