śpiewak
Urodził się w Krasewie i tam mieszkał całe życie, pracując w gospodarstwie rolnym, od 1930 swoim własnym. Odpowiadając na pytanie o szkołę mówi: A jakie to kiedyś były szkoły? Książeczka do nabożeństwa była taka, nazywała się „Wyborek” i z tem „Wyborkiem” chodziło się do szkoły. A jak przyjechały strażniki do wsi, wszystkie dzieci musiały uciekać, bo nie wolno było się uczyć. Do takiej szkoły chodził tylko zimą, bo letnio porą wszystkie dzieci miały zajęte, ten pas gęsi, ten krowy, a inny kunie. Tę zimową prywatną wiejską szkółkę prowadził w ówczesnym Krasewie Franciszek Szczerzycki.
W bliskiej i dalszej okolicy Kuśmierowski znany był przede wszystkim jako śpiewak pogrzebowy. Z dumą podkreślał, że jak kto umrze, to ja jestem najpierwszy od tego. Śpiewał wieczorami przy zmarłym i na konselacji. Wytworzył (wykorzystując śpiewnik Kohna i Oderfelda oraz tzw. kartki) własny kanon śpiewów i modlitw pogrzebowych.
Jego repertuar był jednak daleko szerszy. W swoim środowisku był uznanym przewodnikiem śpiewów „za obrazem” – są to głównie pieśni Maryjne, wykonywane w trakcie nawiedzania obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej w poszczególnych rodzinach. Często też przewodził wspólnym śpiewom wiernych w kościele, np. „Godzinkom”. Miał również w repertuarze pieśni, które wykonywał w sytuacjach bardziej prywatnych – pieśni i przyśpiewki weselne oraz utwory kramarsko-dziadowskie i legendy hagiograficzne.
Niezwykle istotnym elementem wykonawstwa Kuśmierowskiego była autentyczność stylu, co objawiało się zarówno w warstwie muzycznej (specjalna maniera śpiewu), a także w autentycznym kontekście, w jakim funkcjonowało jego śpiewanie. Nie jest to wykonanie „na wynos”, a wynikało z potrzeby wspólnoty lokalnej i własnych, indywidualnych motywacji. Właściwie raz tylko śpiewał na tzw. estradzie, z trudem uproszony – było to w 1991 r. na Festiwalu w Kazimierzu Dolnym, gdzie za przedstawienie pieśni pogrzebowych został uhonorowany pierwszą nagrodą.
Bibliografia:
2011 – Janina Biegalska: Wybitny śpiewak ludowy – Bronisław Kuśmierowski z Krasewa [w:] Tam na Podlasiu, red. Jan Adamowski i Marta Wójcicka, Wola Osowińska
2003 – Jan Adamowski: Śpiewanejki moje, Lublin
1995 – Janina Biegalska, Cokolwiek w świecie jest wszystko marność, „W kręgu kultury”
1994 – Jan Adamowski: Tam na Podlasiu. Pieśni ludowe z gminy Borki i ich wykonawcy, Lublin
1992 – Krystyna Chruszczewska: Bronisław Kuśmierowski – mistrz pieśni obrzędowej [w:] Informator OFKiŚL w Kazimierzu
Filmo- i audiografia:
1994 – Dziadek Broneczek, PWSF w Łodzi
1992 – Anna Kaczkowska: Gdy dusza odchodzi, reportaż Radia Lublin
Autor noty: Jan Adamowski, oprac. Remek Mazur-Hanaj
