muzykant, skrzypek
Urodził się 23 października 1918 roku we wsi Dybki k/Ostrowi Mazowieckiej, przysiółek Grabniak, w Puszczy Białej. Od wczesnego dzieciństwa był „chciwy na granie”. (…) Granie tak mnie pociągało, że jakem dowiedział się, że na wiosce ma być zabawa, to już cały dzień chodziłem z tem napięciem. Uczył się grać w wieku lat 8–10 u swojego wujka skrzypka Józefa Grudzińskiego z Dybek, któremu akompaniował początkowo na basetli, wiele melodii rozegrał też ze śpiewu matki z domu Grudzińskiej, która była śpiewaczką weselną.
Jako mały chłopiec w karnawale roku 1929 roku zagrał z harmonistą Dąbrowskim z Poręby (harmonia półtonowa) swoje pierwsze wesele oraz kilka zabaw tanecznych za co w sumie zarobił 160 zł (tyle kosztowała krowa). Od tej pory grywał nieprzerwanie do 1972 roku za wyjątkiem lat 1943–45, które spędził w niemieckich więzieniach i obozach koncentracyjnych (więzienie w Ostrowi Maz., Pawiak, Majdanek, Bergen-Belsen, Dorah). Za „kradzież” brukwi w obozie został postrzelony przez strażnika, co być może uratowało mu życie, ponieważ do wyzwolenia przez aliantów przeleżał w szpitalu obozowym, a wielu jego towarzyszy niedoli w tym czasie zmarło z głodu. Wrócił do domu po kilku miesiącach wędrówki z podarowanymi mu przez kolegę poniemieckimi skrzypcami.
W latach 1930–43, 1945–49 oraz 1958–72 był jednym z najbardziej cenionych skrzypków w Puszczy Białej, a szczególnie w okolicach Długosiodła i Wyszkowa, w latach 1949–58 grywał w okolicach Pasłęka (Elbląskie), dokąd przeniósł się „na dorobek”. Nauczył grać swoich czterech młodszych braci – Stanisława na skrzypcach oraz Bolesława i Czesława (ten skończył szkołę muzyczną i został nauczycielem) na harmonii trzyrzędowej, a także Władysława na bębenku. Odegrał ponad tysiąc wesel i zabaw na skrzypcach, grywał też przez jakiś czas na klarnecie oraz do wojny na ligawce adwentowej. Grywał w sumie w kilkunastu składach, zawsze z harmonią (z początku półtonową, później pedałówką, czasem i rozciąganą) i bębenkiem jednostronny (po wojnie zestaw zwany dżazem). Najbardziej cenił swoją kapelę z II poł. lat 30-tych z harmonią (Prusieniak z Poręby), klarnetem (Cichowiak z Wiśniewa oraz bębnistą i śpiewakiem (Rogalak z Białegobłota). Najbardziej był znany ze swoich kapel w latach po wyzwoleniu – ze swoimi braćmi (kapela Bobowiaków) oraz braćmi Krucińskimi z Kalinowa, z którymi zagrał ostatnie swoje wesele w 1972.
W następnych latach przeprowadził się do Płochocina pod Warszawą, pracował jako portier w szpitalu, a potem przeszedł na emeryturę.
Lubił grać na twardych skrzypcach, z wysoko napiętymi strunami, które miały cenione przez niego ostre brzmienie. Od wyzwolenia grał na „zdobycznych” skrzypcach niemieckich, w których w końcu całkowicie zużyła się podstrunnica (zagłębienia od palcowania). Grał jasnym dźwiękiem, wcięto [rytmicznie, pod nogę], krótkim smyczkiem, w szybkich tempach, często zatrącając o sąsiednie struny. Zdrabniał wirtuozersko melodie. W repertuarze miał ok. 150–200 utworów, głównie oberki, polki, a także marsze, mazury, kujawiaki, kozaka, tanga, walce, fokstroty i ślofoksy. Nie używał nut. Ostatnią melodią, której nauczył się już w późnych latach dla przyjemności był przebój „Bo do tanga trzeba dwojga”.
Bibliografia:
2003 – Tatiana Piecuch: Aleksander Bobowski – skrzypek z Puszczy Białej. Praca magisterska IM KUL, promotor: prof. dr hab. A. Czekanowska
2001 – Aleksander Bobowski: Zainteresowanie moje muzyką, „Wędrowiec” nr 1
2000 – Stefan Puchalski: Fiddle music of Poland – transcriptions from the repertoirs of Jan Gaca and Aleksander Bobowski, Port Townsend, WA (USA)
1997 – Remigiusz Mazur-Hanaj: Aleksander Bobowski – skrzypek z Kurpiów Białych, „Twórczość Ludowa” nr 2
Nagrody:
2004 – Nagroda im. Oskara Kolberga
2001 – Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym – I nagroda jako solista
1999 – Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym – II nagroda z kapelą Krucińskich z Kalinowa
1996 – Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym – Złota Baszta jako solista
Fonografia:
2004 – Portret muzykanta: Aleksander Bobowski – skrzypek z Dybek w Puszczy Białej, In Crudo, CD07
1998 – Polish Folk Music Vol.18 – Maj-Danówka 1998, Polonia Records, (dwa utwory)
Archiwa:
Polskie Radio
In Crudo
Stowarzyszenie Dom Tańca
Muzyka Odnaleziona
