Ziemia Radomska posiada coś, co czyni ją wyjątkową w Polsce. Mianowicie jest to żywotność tradycyjnej muzyki wiejskiej, która w dużej mierze jest muzyką do tańca. Granie jej jest okazją, aby ludzie mogli się spotkać, by celebrować ważne wydarzenia lub po prostu się zabawić. Po dziś dzień tańczy się do miejscowych dawnych melodii, czyli mazurka, oberka i polki, ale i do nowszych, pochodzących z miasta: walczyk, fokstrot i tango.
Większość ludzi tańczy „dansingowo” – każda para znajduje sobie kawałek przestrzeni – a nie jak kiedyś „para za parą” i „po ścianach”. Żywotność tego zjawiska już nie jest powszechna w całym regionie, ale dotyczy pewnych miejsc na mapie. Swoistym zagłębiem są okolice Przysuchy, na zachód od Radomia. Zjawisko nadal ma znaczącą skalę i nie sposób tu wyczerpać tematu wydarzeń tanecznych w Radomskiem. Dlatego artykuł ten ukaże tylko zarys zjawiska na podstawie wybranych przykładów.
Owe sytuacje taneczne wydarzają się w różnych miejscach i przy różnych okazjach. Są to głównie wsie, których mieszkańcy organizują zabawy w ramach Wiejskich Klubów Tańca: Wygnanów, Wir, Nieznamierowice, Przystałowice Małe i Sycyna. Też mniejsze miasta jak: Przysucha, Potworów, czy Szydłowiec. Organizowane są w remizach, domach ludowych i weselnych, restauracjach, także w budynkach instytucji kultury, albo na rozłożonych dechach, np. na placu, na rynku, w parku, przed karczmą. Okazje są przeróżne, bo zarówno te związane z kalendarzem świąt, jak ostatki (zw. kusakami) czy Dzień Strażaka, albo po prostu w dogodne dni w roku. Towarzyszą przeglądom kapel, festynom i odpustom. Corocznymi okazjami są Dni Kolbergowskie w Przysusze i Dni Papryki. Także Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu czasem zorganizuje jakąś zabawę taneczną.
Radom, stolica regionu, również jest roztańczony. Muzeum Wsi Radomskiej regularnie organizuje „na dechach” Potańcówki Pod Dębem. Na rzecz tego tanecznego zjawiska działają też inicjatywy młodych osób z różnych miast Polski. Pod Radomiem są to Wiejskie Kluby Tańca, a w Radomiu działa Radomska Inicjatywa Oberkowa, która organizuje cykliczne Zawirowania Radomskie. Oczywiście na tych wydarzeniach grają głównie kapele z regionu, a towarzyszą im młodzi muzykanci z różnych miast Polski, którzy są uczniami radomskich muzykantów.
Istotnym elementem tego zjawiska jest to, że środowisko taneczne w Radomskiem jest wiejsko-miejskie, a tym, co łączy obie społeczności, jest m.in. tradycyjna muzyka grana do tańca. Oczywiście znaczenie ma tu też wielopokoleniowa migracja ludzi z podradomskich wsi do Radomia. Owo przenikanie się przedstawicieli obu społeczności dotyczy zarówno wsi, jak i miasta. Na wiejskich potańcówkach spotkać można ludzi z innych miejscowości, w tym z Radomia. Na potańcówki w radomskim skansenie przybywają zarówno radomianie, jak i osoby z okolicznych miejscowości i wsi. Z zabawami tanecznymi organizowanymi w samym Radomiu jest tak samo.
Dodatkową specyfiką jest też to, że w Radomskie i do Radomia przyjeżdżają pasjonaci tradycyjnych tańców z innych większych miast Polski. Nierzadko pojawiają się też osoby z innych krajów. Środowisko cechuje międzypokoleniowość zarówno po stronie muzykantów, jak i tańczących. W ogóle zjawisko to, w swej naturze, jest wspólnototwórcze. Znaczące jest to, iż w samym Radomiu mieszkają znakomici tancerze i muzykanci, grający tradycyjną muzykę. Ta radomska cecha przenikania się społeczności wiejskiej z miejską jest cennym potencjałem w tworzeniu sieci społecznej na Radomszczyźnie – nie tylko na rzecz muzyki tradycyjnej.
Zobacz:
– Wiejskie Kluby Tańca:
Facebook/WiejskieKlubyTanca
– Radomska Inicjatywa Oberkowa:
Facebook/RadomskaInicjatywaOberkowa
– Muzyka Zakorzeniona/Piotr Baczewski z Warszawy:
Vimeo/muzykazakorzeniona
– Foto Zapiski/Michał Sołśnia z Radomia:
www.soso-foto.blogspot.com/2014/10/Wygnanów
www.soso-foto.blogspot.com/2015/05/Wir
www.soso-foto.blogspot.com/2015/08/Potworów
www.soso-foto.blogspot.com/2014/11/Radom
www.soso-foto.blogspot.com/2015/07/Radom
