Lipiec to, zwyczajowo, środek sezonu ślubnego. Zwyczaj wywodzi się, jak to bywa ze zwyczajami, z zamierzchłej przeszłości. Częścią tej starej tradycji ślubnej są instrumenty do dziś używane w zachodniej Wielkopolsce (Region Kozła) – kozioł czarny i kozioł biały.
Nie było ślubu i wesela bez obu kozłów, a występowały osobno, bo każdy miał swoje miejsce w rytuale. Kozioł czarny towarzyszył ślubowi i orszakowi w drodze na wesele. Dopóki grał, wraz z mazankami, trwała część oficjalna. Kiedy jego miejsce zajmował kozioł biały, z towarzyszeniem skrzypiec czy klarnetu, zaczynała się zabawa weselna. Muzycy grali, weselnicy wrzucali pieniądze do roztrąbu, skąd koźlarz wydobywał je zręcznym ruchem, a kiedy panna młoda chciała poprawić urodę, zaglądała, za przystępną opłatą, pod ogon kozła…
W roli narratora i wykonawcy występuje Jan S. Prządka – znany muzyk, nauczyciel, działacz i popularyzator muzyki koźlarskiej. Film wyreżyserował Piotr Baczewski. Producentem filmu jest Instytut Muzyki i Tańca. Film powstał w polskiej i angielskiej wersji językowej
Film można obejrzeć również na kanale filmowym youtubeIMiTPolska oraz na stronie internetowej Instytutu Muzyki i Tańca w zakładce materiały. Zapraszamy również na portal „Polskie ludowe instrumenty muzyczne” (www.instrumenty.edu.pl), gdzie znajdują się opisy i zdjęcia kozłów z największych polskich kolekcji muzealnych.
„Instrumenty z duszą” to cykl krótkich filmów edukacyjnych o tematyce muzycznej, przedstawiających polskie instrumenty ludowe. Ich zadaniem jest przybliżenie najważniejszych informacji o budowie instrumentów, sposobie ich wytwarzania, ich historii i funkcji w kulturze oraz o dawnej i obecnej praktyce wykonawczej. W roli narratorów występują znani muzycy, którzy oprócz barwnych opowieści o instrumencie, w mistrzowski sposób prezentują również ich walory brzmieniowe.
W 2015 roku powstał pierwszy odcinek nowej serii filmowej IMiT pt. „Instrumenty z duszą”, który został poświęcony dudom podhalańskim (z udziałem Jana Karpiela-Bułecki). W 2016 roku w realizacji są kolejne odcinki serii – poświęcone ligawkom (z udziałem Stanisława Jałochy), złóbcokom (z udziałem Krzysztofa Trebuni-Tutki) i trombitom beskidzkim (z udziałem braci Golec).
Nowy cykl filmowy IMiT „Instrumenty z duszą” to kontynuacja działań zapoczątkowanych przez Instytut Muzyki i Tańca w Roku Kolberga, w tym działalności Pracowni Muzyki Tradycyjnej i budowy strony internetowej „Polskie instrumenty ludowe”.
