Zmarła Helena Napierała — śpiewaczka ze Starego Folwarku

Była jedną z najstarszych śpiewaczek Suwalszczyzny. Założycielka zespołu ludowego „Wigranie”, śpiewała w nim do końca życia. Była laureatką Nagrody Kolberga oraz nagród na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu i na Festiwalu Kultury Ludowej „JAWOR u źródeł kultury”. Popularyzatorka regionalnej gwary, kultury i tradycji. W ramach stypendium Mistrz–Uczeń przekazywała swoje pieśni Małgorzacie Makowskiej.

Kontynuowała sztukę śpiewu monodycznego i wielogłosowego w dwóch odmianach: starszej i nowszej. Styl  jej wielogłosu był charakterystyczny dla obszaru pogranicza litewskiego mniejszości litewskiej i białoruskiej. Wtórowała w śpiewie w sposób unikalny.

Helena Napierała urodziła się w Leszczewku w 1929 roku. Tuż po wojnie, wraz z rodzicami i rodzeństwem zaczęła śpiewać w chórze kościelnym. Muzykalna rodzina bardzo często śpiewała w domu, na podwórzu po robotach polowych. Okazją do wspólnych śpiewów były doroczne święta kościelne. Jedne z najpiękniejszych pieśni wykonywane były w maju. Schodzili się sąsiedzi, dalsza rodzina i wspólnie wykonywano utwory ze starych kantyczek. Śpiewało się zawsze i wszędzie, pieśni religijne i świeckie. W okresie postu pieśni wielkopostne, w maju maryjne, przez cały rok szeroki repertuar pieśni, które znali wszyscy i przekazywali sobie między pokoleniami. Śpiew pomagał znosić zmęczenie, pełnił funkcję edukacyjną i wzbogacał obrzędy religijne. Jako młoda dziewczyna wyszła za mąż i wyjechała do Kamiennej Góry, z mężem – górnikiem, pochodzącym z tamtych stron. Mieszkali tam przez ponad trzydzieści lat. Potem powrócili na Suwalszczyznę i osiedlili się w Starym Folwarku.

Helena Napierała stosunkowo późno zaczęła występować przed szerszym gronem publiczności. Zanim powstał zespół Wigranie (w 2003 roku), śpiewała głównie w chórze kościelnym oraz podczas uroczystości obrzędowych celebrowanych w rodzinnej wsi i okolicach.

Więcej informacji o Helenie Napierale:
– biogram na stronie Nagrody Kolberga
– audycja „Źródła” w Programie 2 Polskiego Radia
– bogate archiwum pieśni oraz opowieści opracowane przez Małgorzatę Makowską na stronie Dziedzictwo Suwalszczyzny
– Helena Napierała uczy wtórować w śpiewie – seria filmów
– Zespół śpiewaczy Wigranie – Pieśni Wielkopostne