Przejście graniczne: Pu naszomu. Po naszemu. Opowieści o języku wschodniego pogranicza

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy o historycznych i współczesnych kontrowersjach wokół języka chachłackiego (pod Włodawą na Polesiu Lubelskim) oraz pieśni i opowieści mieszkańców powiatu włodawskiego.

Z Aleksandrą Zińczuk – literaturoznawczynią i animatorką kultury, redaktorką pisma „Kultura Enter” oraz pomysłodawczynią inicjatyw, dedykowanych tematyce dialogu międzykulturowego rozmawiała Ewa Grochowska – wykonawczyni i badaczka muzyki tradycyjnej. Bohaterami i bohaterkami odcinka są także artyści i artystki ludowe z powiatu włodawskiego: Stefan Sidoruk ze Stawek oraz Katarzyna Halina Weremczuk, Karolina Jadwiga Demianiuk i Jadwiga Marciocha z Dołhobród.

Podcast zrealizowała: Ewa Grochowska

Mastering: Adam Mart

Wykorzystano nagrania (w kolejności występowania w podkaście):
– Stefan Sidoruk (1919–2012) ze wsi Stawki opowiada o sobie w języku chachłackim. Źródło nagrania: https://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/etnografia-lubelszczyzny-gwara-chachlacka-ukrainska/
– „Irod car” – kolęda w języku chachłackim, śpiewa Stefan Sidoruk (1919–2012) ze wsi Stawki (powiat Włodawa, woj. lubelskie). Źródło nagrania: https://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/etnografia-lubelszczyzny-gwara-chachlacka-ukrainska/
– „Tam na hory świtiat zory” – pieśń liryczna w języku chachłackim, śpiewają: Katarzyna Halina Weremczuk (1934–2022) i Karolina Jadwiga Demianiuk (ur. 1939) ze wsi Dołhobrody. Źródło nagrania: płyta DVD dołączona do publikacji: Puhuwurim po naszomu / Porozmawiajmy po naszemu. Pieśni, wierzenia, przysłowia, praca zbiorowa, red. Stanisława Baja i Iwony Korgul-Wyszatyckiej, Dołhobrody 2018
– Karolina Jadwiga Demianiuk (ur. 1939) ze wsi Dołhobrody opowiada o sobie w języku chachłackim, nagr. Ewa Grochowska, 2024
– „Oj luhom idu” – pieśń liryczna w języku chachłackim, śpiewa Karolina Jadwiga Demianiuk (ur. 1939) ze wsi Dołhobrody, nagr. Ewa Grochowska, 2024
– „Oj pojdu ja ponad Buhom” – pieśń liryczna w języku chachłackim, śpiewa Jadwiga Marciocha (ur. 1939) ze wsi Dołhobrody, nagr. Ewa Grochowska, 2024
– Jadwiga Marciocha (ur. 1939) ze wsi Dołhobrody opowiada o sobie w języku chachłackim, nagr. Ewa Grochowska, 2024
– „Gajem konik gajem – pieśń liryczna, śpiewa Katarzyna Halina Weremczuk (1934–2022) ze wsi Dołhobrody. Źródło nagrania: płyta DVD dołączona do publikacji: Puhuwurim po naszomu / Porozmawiajmy po naszemu. Pieśni, wierzenia, przysłowia, praca zbiorowa, red. Stanisława Baja i Iwony Korgul-Wyszatyckiej, Dołhobrody 2018
– „Buwajte zdorowy” – przyśpiewka w języku chachłackim, śpiewa Karolina Jadwiga Demianiuk (ur. 1939) ze wsi Dołhobrody, nagr. Ewa Grochowska, 2024

Polecamy:
– Aleksandra Zińczuk (Kultura Enter), Język chachłacki – język pogranicza. O tożsamości narodów wschodniego pogranicza wyrażonej w „języku chachłackim”
http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/Content/47090/Jezyk_chachlacki.pdf
– Gabriela Augustyniak-Żmuda (Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa), Różnorodność językowa przesiedleńców z dawnych wschodnich województw II Rzeczypospolitej. Fonetyka. https://journals.ispan.edu.pl/index.php/sfps/article/download/sfps.2575/7301/17719
– Anna Czapla, Mały słownik języka chachłackiego Edy Ostrowskiej. W: Roczniki Humanistyczne, nr 63/2015, s. 31–52
– Etnografia Lubelszczyzny – materiały o języku chachłackim https://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/etnografia-lubelszczyzny-gwara-chachlacka-ukrainska/
– Portret śpiewaczki Karoliny Jadwigi Demianiuk z Dołhobród
https://muzykatradycyjna.pl/do-sluchania/rozmowa-z-mistrzynia-karolina-jadwiga-demianiuk-polesie-lubelskie/
– Zespół Jutrzenka, Dołhobrody – biogram zespołu i jego członków/członkiń
http://muzykapolesialubelskiego.blogspot.com/2014/01/zespo-jutrzenka-z-dohobrod.html
– koncert „Przesilenie”, Festiwal Wszystkie Mazurki Świata, 16.06.2021
www.youtube.com/watch?v=d9vl8dBUunk
– „Śladami odchodzących pieśni. Z archiwum Jagny Knittel” https://www.youtube.com/watch?v=HYxEW4GV30s
–  „Nam woda łęgi zabrała – śpiewy z Polesia Lubelskiego” (w cyklu KOBIETY)
https://www.youtube.com/watch?v=aRBa2TUeMtU

Podkast jest realizowany przez Forum Muzyki tradycyjnej w ramach zadania „Muzyka tradycyjna. Podaj dalej!” w 2024 r.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego